HET OORLOGSGEBED

door

Portret Mark Twain


Mark Twain

geschreven rond 1904-05


De Tien Geboden zijn alleen voor de mens gemaakt. We zouden het vreemd vinden als ze voor alle dieren gemaakt waren.
Dan zouden we zeggen "Gij zult niet doden" maar dat is te algemeen, te veelomvattend. Dat gaat dan ook over de veldmuis en de vlinder. Zij kunnen niet doden. En dan geldt het ook voor de tijger, die kan er niets aan doen.

Nogmaals, het is een kwestie van Temperament en Omstandigheden. Je kunt niet voor omstandigheden zorgen waaronder veldmuis en vlinder aangezet worden om te doden; hun temperament zal hen nauwelijks laten beïnvloeden door verleidingen om te doden; die misdaad kunnen zij moeiteloos vermijden. Maar dat gaat niet op voor de tijger. Stuur een lam op zijn weg als hij hongerig is en zijn temperament zal hem dwingen het te doden.

Vlinders en veldmuizen komen veel voor onder mensen; zij kunnen niet doden, hun temperament maakt dat onmogelijk. Onder de mensen zijn ook tijgers. Het temperament zet hen aan tot geweld en als Omstandigheden de gelegenheid en een krachtig motief bieden, doden ze. Ze kunnen er niets aan doen.
Geen enkele strafwet kan recht spreken; in alle gevallen zal zij onrecht spreken. Strafwetten zijn zeer waardevol, omdat zij - in hoge mate - de grote meerderheid der zachtaardigen beschermen tegen de gewelddadige minderheid. Een strafwet is namelijk een Omstandigheid. Het is een waarschuwing die een toekomstige moordenaarshand stoort en weerhoudt - soms. Niet altijd, maar wel heel vaak. Het kan de echte tijger-mens niet stoppen; niets kan dat. Slade had 26 doelbewuste moorden op zijn geweten toen hij tenslotte zijn dood tegemoet ging op het schavot. Hij kon iemand doden om een kleinigheidje; of om niets. Hij hield van doden. Dat was zijn temperament. Hij had dat temperament niet zelf gemaakt; God gaf het hem bij zijn geboorte. Gaf het hem en zei 'Gij zult niet doden.' Dat was zoiets als zeggen 'Gij zult niet eten.' Beide soorten honger waren hem bij zijn geboorte gegeven. Hij kon gehoorzaam zijn aan het gebod en in beiden tot een bepaald punt verhongeren, maar meer dan dat kon hij niet. Iemand anders wel; Slade niet.
Holmes, het monster uit Chicago, lokte een paar dozijn mannen en vrouwen zijn duistere krochten in en slachtte ze in zijn eentje af. Holmes' aangeboren aard was zodanig dat hij, telkens als zich een in zijn ogen redelijk veilige gelegenheid voordeed om een vreemde te vermoorden, de verleiding om dat te doen niet met goed gevolg kon weerstaan.

Ten slotte werd over Slade en Holmes recht gesproken. Dat schreven de kranten. Dat is een gangbare uitdrukking en een hele oude. Maar het is waarschijnlijk niet juist. Als iemand wordt opgehangen omdat hij een persoon vermoord heeft, wordt van die uitdrukking gebruik gemaakt en wij begrijpen dat er dan recht gesproken wordt over de moordenaar. Maar Holmes vermoordde er zestig. Er lijkt een discrepantie te bestaan in de verdeling van recht. Als Holmes recht werd gedaan, werd die eerste man 59 maal meer recht gedaan.
Maar de uitspraak klopt niet. Het woord is onjuist. Gerechtshoven verstrekken geen "recht" - dat kunnen ze niet; ze verstrekken de gemeenschap alleen maar bescherming. Dat is het enige wat ze kunnen.


OPMERKING:

Eigenlijk is het nog veel erger en genanter dan Mark Twain beschrijft. Hij gaat er nog abusievelijk vanuit dat het karakter, of temperament zoals hij dat noemt, aangeboren is, wat overigens tegenwoordig de algemene waan is geworden. Genetici, DNA-ers, en andere predestinatie-verkondigers, hebben dat zelfs tegenwoordig "aangetoond." Gevangen in hun causaliteitsdenken, vinden zij op genen en hersenstructuren afwijkingen van de "norm" die zij vervolgens uitroepen tot de "oorzaak" van wat in hun ogen "afwijkend" gedrag is. Dat krijg je in een wereld die op zijn kop staat, waarin wijs dwaas is, tevredenheid een ondeugd, ijdelheid prijzenswaardig, eerlijkheid een doodzonde, onrecht rechtvaardigheid en gevangenschap vrijheid wordt genoemd, compromissen het hoogste goed en kortzichtigheid kennis heet, kinderen iets moeten worden omdat ze kennelijk niets zijn en hebzucht de drijfveer is.

Alle volwassenen, die deze gedrochtelijke maatschappij in stand houden, die door produceren en consumeren een radertje zijn in het hele mechaniek, houden daarmee het mechaniek in stand en zijn daardoor medeverantwoordelijk voor alles wat er in deze wereld gebeurt. Of je nou de rol van hoogleraar speelt of die van bouwvakker, of je beursanalist speelt of bankier, secretaresse of politicus, iedereen maakt deel uit van datzelfde mechaniek dat "misdadigers" creëert.
Het is zo'n heldere uitspraak: "Wie zonder zonden is werpe de eerste steen." En overal wordt geoordeeld, veroordeeld, verketterd, met de vinger gewezen en niemand beseft dat met dat oordelen, mensen op de eerste plaats zichzelf veroordelen. Die andere uitspraak: "Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt; want met het oordeel, waarmede gij oordeelt, zult gij geoordeeld worden en met de maat, waarmede gij meet, zal u gemeten worden" is een verminkte tekst, een tekst die in de tijd geplaatst is, terwijl elke wijsheidsuitspraak gekenmerkt wordt doordat die in het heden speelt. De tekst moet dus luiden: "Met het oordeel, waarmee je oordeelt, veroordeel je jezelf en de maat waarmee je meet, zegt op de eerste plaats iets over je vooroordelen. Het is dus niet verstandig om te oordelen, want daarmee onthul je je eigen kortzichtigheid, kokerblik en onwetendheid (het is dus eigenlijk vreselijk genant)." Een maatschappij (een manier van leven) die zieke mensen voortbrengt, is een zieke maatschappij. Een maatschappij die monsters voortbrengt is een monsterlijke maatschappij. Deel uitmaken van een maatschappij die zieken en monsters voortbrengt en vervolgens zieken en monsters veroordelen is ziek en monsterlijk. Wat je zegt ben je zelf.

Naar boven

Home