Brieven - deel 1

Alle leren zijn juist of niet een is juist, zoals dat ook voor religies en geneeswijzen geldt. De vraag is alleen waarom je een leer of religie nodig hebt. Om te leven heb je ze niet nodig, want alle schepsels en ook de kleine kinderen leven zonder. Zou het niet zo zijn dat mensen leren nodig hebben om hun standpunten te bevestigen en daarmee hun zo moeizaam bevochten posities in de maatschappij? En om hun gedrag en hun daden te rechtvaardigen? Je moet kennelijk eerst spullen van anderen lenen om je hoofd mee te vullen, voordat je ermee kan spelen en puzzelen, maar dat heeft met leven niets te maken. Smohalla, een Skokul-opperhoofd sprak lang geleden in zijn "Rede tegen de blanke mannen":

Je vergeet dat het Evangelie van Thomas geschreven is in wat wij tegenwoordig een zeer primitieve cultuur van boeren en nomaden zouden noemen, overheerst door het Imperium Romanum. Behalve de priesters, altijd de priesters, was vrijwel iedereen ongeletterd, zoals alle kleine kinderen tegenwoordig en altijd zijn geweest. Zij wisten niets over spiritueel, diepte, lagen en niveaus en al die ingewikkelde termen, ideeën en geloven waarmee wij ons vermoeien. Voor zulke mensen werd het Evangelie van Thomas geschreven en zij begrepen de bedoeling feilloos. In de laatste eeuw voor Christus kwam een heiden naar Rabbi Hillel de Oudere en zei dat hij zich tot het Jodendom zou bekeren als de meester, staande op een been, de hele Thora zou kunnen reciteren. Hillel antwoordde:

Elke keer als ik ontboezemingen lees zoals jij schrijft, ben ik verbaasd en vraag ik me af wat mensen met al die ingewikkelde en poly-interpretabele begrippen bedoelen. Wie is onvolwassen en wat bedoel je met onvolwassen? Kun je horen of zien of iemand onvolwassen is? Gebruikt een onvolwassene geen moeilijke of verheven woorden en begrippen? Kan iemand meer of minder onvolwassen zijn? Moet de onvolwassene moeilijke filosofische boeken lezen om volwassen te worden? Op welke manier kan ik een volwassene herkennen? Is hij ernstig en bescheiden? Kan hij nog lachen? Wat is verdomme een zich ontwikkelend innerlijk? Kan je zien of voelen dat het zich ontwikkelt? Is er een einde aan dat ontwikkelen? Hoe kan ik ervaren dat mijn innerlijk groeit? Doet het pijn? Moet ik bang zijn dat mijn schedel niet groot genoeg is? Ik kan me echt geen voorstelling maken van een zich ontwikkelende geest ergens binnen in mij maar het klinkt erg angstaanjagend. Kun je me vertellen hoe een volledig ontwikkelde geest eruit ziet en heb jij wel eens zoiets gezien? Wat groeit er precies als iemand groeit en wie houdt toezicht op dat groeiproces? Kun je boven jezelf uitgroeien en wat betekent dat? Heb ik ook spirituele ogen en oren en kun je me uitleggen waar ik die kan vinden? Wat bedoel je met spiritueel? Is dat zoiets als esoterisch en wat mag dat dan wel betekenen? Nog nooit heeft iemand mij kunnen uitleggen wat hij met al die geheimzinnige woorden bedoelde. Moet ik eerst ingewikkeld worden om de eenvoud te bereiken? Is het eigenlijk niet zo, dat mensen moeilijke woorden gebruiken terwijl ze die zelf niet precies begrijpen om te verbloemen dat ze het zelf ook niet weten?

Lang geleden verliet ik de universiteit en nam een praktijk over in een kleine stad en al gauw ervoer ik dat ik veel geleerd had, over zeldzame ziekten, het classificeren van symptomen, etiketteren, medicijnen voorschrijven, maar niets over al die problemen waarmee de mensen bij mij kwamen, hun angsten, hun kommer en kwel, problemen in hun relatie, met andere woorden, niets over het leven en dood. Op een dag bezocht ik een eenvoudige kleine boer met een paar koeien en hij vertelde mij een prachtig maar voor mij toch ook shockerend verhaaltje. "Gisteren", begon hij, "is er een adviseur van de landbouwuniversiteit bij me op bezoek geweest, om mij te vertellen over de nieuwste inzichten in de veeteelt. "Maar", vervolgde hij, "die heeft al die dingen uit boeken geleerd en als ik mijn koeien op zijn manier behandel, gaan ze allemaal dood." "En jij", sprak hij, terwijl hij met glinsterende ogen naar mij keek, "Jij hebt toch alles uit de boeken en bij jou gaan ze ook allemaal dood". Hij kende zijn koeien, keek, luisterde, rook en wist, niet gehinderd door kennis. Niets heb ik op de universiteit over het leven geleerd. Het meeste heb ik daarover van mijn eenvoudige patiënten en vooral van mijn kinderen geleerd. Zij lieten mij zien wat ik ooit was voordat ik mijn hoofd vulde met al die ingewikkelde theorieën, begrippen en constructies. Ik heb nooit een niveau bij mijn kinderen gezien, noch bij iemand anders. Ik kreeg langzamerhand steeds meer twijfels, totdat ik ongeveer drie jaar geleden een paar wijze mensen ontmoette en begreep dat ik niet gek was door de manier waarop ik tegen de dingen aankeek. Alles kwam in een stroomversnelling en steeds meer puzzelstukjes vielen op zijn plaats. Ik begreep dat kinderen niets van hun ouders kunnen leren, behalve de manier waarop het niet moet en dat de enige manier om ze op te voeden het geven van een goed voorbeeld is. Want om gelukkig te zijn moeten zij alles weer afleren wat ze geleerd hebben, zoals ik dat ook heb moeten doen.

Pelagius is ook in de val getrapt van een geloof in de misvatting en mythe van de vrije wil. Het warhoofd Paulus had tenminste begrepen dat hij geen vrije wil had, als hij zegt:

Logion 37 van het Evangelie van Thomas is een krankzinnig logion als je het letterlijk neemt, want "Jezus" is temidden van zijn leerlingen en spreekt tot hen als zij aan hem vragen wanneer zij hem zullen zien. Toen je nog een klein kind was wist je niet wat schaamte was, want het schaamtegevoel zit niet in je naakt-zijn, maar in je hoofd. Misschien hebben je ouders, anders in ieder geval de andere kinderen, je verteld dat bloot iets vies was en zo werd je onzeker over je lichaam. In deze zieke oppervlakkige maatschappij beoordeelt iedereen de ander naar zijn buitenkant en zijn prestaties als zijn marktwaarde. Mensen kunnen niet van elkaar houden omdat zij verleerd hebben om van zichzelf te houden, mensen accepteren elkaar niet omdat ze zichzelf niet accepteren. En als ze dan van zichzelf houden is het alleen maar om hun buitenkant en om hun eigen prestaties en zij beoordelen zichzelf in vergelijking tot anderen. Het is dus niet genoeg om je te ontdoen van je kleren om te ervaren dat je het Koninkrijk bent ingegaan, want je moet eerst je zelfvertrouwen terug krijgen en onafhankelijk worden van wat anderen van je denken, of van wat jij denk dat anderen van je denken. Het is allemaal projectie, want je laat je alleen beinvloeden door het oordeel van anderen als je ook zelf oordeelt over anderen en daar moet je eerst mee stoppen. Want je doet dat omdat jij vind dat de ander zijn gedrag moet veranderen en niemand heeft het recht het leven van een ander te bepalen. Je kunt iemand anders nooit veranderen en als dat zo is, kun je alleen de manier waarop je er zelf naar kijkt veranderen. Zoals de grote Stoicijn Epictetus zei:

Lukas 9:48: "Want wie onder u allen de minste is, die is groot", dus aan de voet van jouw totempaal zitten de geringsten in de maatschappij, en in de visie van "Jezus" zijn dat de grootsten. Jij hebt geleerd dat je nog niets was toen je nog een klein kind was, omdat je nog iets moest worden. Waarom dan logion 4 en 22? Waarom moeten we weer als de kleine kinderen worden? Zou het niet zo zijn dat in de wereld waar "Jezus" over spreekt ons gedrag absoluut krankzinnig is en wat krankzinnig is in onze maatschappij het leven is zoals "Jezus" dat bedoelde? Is het niet ons gebrek aan vertrouwen, omdat we niet weten wie en wat we zij, omdat we het leven niet begrijpen, omdat we niet weten wat we bedoelen als we over God praten, omdat we in vele anderen geloven behalve in onszelf? Het leven is voor mensen alsof ze geblinddoekt ronddwalen in een labyrint en ze weten niet waarom ze moeten dwalen omdat iedereen het doet. Zou de wereld buiten het labyrint niet totaal verschillend zijn van onze wereld? En is het labyrint in je eigen hoofd waar je ziel in ronddwaalt niet even ingewikkeld als het labyrint buiten? Vergelijk je brein eens met een harde schijf, met een prachtige en ultieme versie van Microsoft, en je hebt je harde schijf overladen met van allerlei software die elke keer het systeem doet vastlopen. Zou het dan niet beter zijn om al die troep te verwijderen? In die andere wereld heb je geen software nodig, sterker nog, het is juist die oneigen software die verhindert, die andere wereld in te gaan. Dat is de bedoeling van het Evangelie van Thomas. Om verlost te raken van alle software die je Reden verstoort.

Het geslachtelijke is natuurlijk, maar geen verdeler van het mensdom. Het is moeilijk te begrijpen dat het mensdom in wezen verdeeld zou zijn door een paar lichamelijke verschillen en als je naar kleine kinderen kijkt zie je dat het ook niet waar is. Want een kind is een kind, is een kind. Zij hebben zelfs geen taal nodig om met elkaar te communiceren en te spelen. Zij praten met hun lichaamstaal en nog steeds is voor volwassenen 80% van de communicatie non-verbaal, maar de meesten zijn zich daar niet meer van bewust. Het is fascinerend om de discrepantie te zien en te horen tussen wat mensen zeggen en wat ze laten zien. En het is pijnlijk om te beseffen dat het lichaam niet kan liegen en kleine kinderen zien dat feilloos. Het is de hypertrofie van de linker hersenhemisfeer, veroorzaakt door de ontwikkeling van spraak en taal, het "Ik"-bewustzijn, de wil en activiteiten, die kinderen van twee-handigen verandert in meestal rechtshandigen. De ratio zetelt in de linker helft, intuïtie in de rechter. Zelfs het gewicht van de linker-hemisfeer is zwaarder in onze rationele maatschappij, zoals de spier-hypertrofie van een sporter. Het is niet gemakkelijk voor een linkshandige om in een maatschappij van rechtshandigen te leven en hoedt je voor de twee-handige. Dus alleen die conditionering in je kindertijd bepaalt je voorkeuren en mogelijkheden. De parabel over de talenten in Mattheus 18 wordt door de meeste christenen uitgelegd als dat ze hun talenten moeten gebruiken om hun eigenbelang te dienen en het ver te schoppen in de maatschappij. Het lijkt eerder dat "Jezus" bedoeld heeft dat we die zouden gebruiken voor de totstandkoming van het Koninkrijk en een rechtvaardige wereld en dat is heel wat anders.

We lazen op uw website een samenvatting van uw boek "Jesus the healer" en wij zijn van mening dat het allemaal misschien heel anders is en dat "Jezus", als tenminste de evangeliën niet slechts een constructie zijn geweest om een messianistische boodschap aan op te hangen, de ware cynicus was zoals Epictetus die beschrijft in zijn Diatriben, de absolute apocalyptische eschatologist, geïnspireerd door het Boek van Henoch, een gevaarlijke politieke activist en een bedreiging voor het establishment, zoals alle profeten, een cultuurbarbaarse wijze, zoals Lao Tzu en Chuang Tze en een rabbi geïnspireerd door de school van rabbi Hillel de Oudere en Philo van Alexandrië.

Spraak is een zeer verraderlijk medium. Iedereen gebruikt begrippen en schrijft daar zijn eigen betekenis aan toe, afhankelijk van zijn eigen meningen. Waarheid is ook zo'n woord en voor we verder praten is het verstandig om een duidelijke definitie af te spreken, zodat we niet in dezelfde valkuil als Pilatus trappen als hij zegt: "wat is waarheid?" Ik zal je uitleggen wat "waarheid" voor mij betekent. In de Divina Commedia zegt Dante :

Het is een fundamenteel verschil of ik een mening verkondig of constateer dat iemand een mening verkondigt. Ik kan constateren dat het regent en dat is dan niet mijn mening, maar inderdaad een feit. Ik kan constateren dat iemand boos op mij is, zich aan mij ergert etc. maar dat is nogmaals niet mijn mening maar het constateren van een feit. Meningen hebben altijd te maken met belangen en dat is ook een feit en geen mening. Over meta-communicatie heeft Paul Watzlawick (Mental research Institute Palo Alto) een paar prachtige boeken geschreven, "Pragmatics of Human Communications" en "The language of Change" en in het eerste schrijft hij:

Wij lazen uw critisch essay over Baudrillard en The Matrix en hebben daar wat kanttekeningen bij. Baudrillard verkondigt dat onze wereld niet werkelijk meer "werkelijk" is maar hij laat niet zien op welk moment de wereld in twee werelden uiteen spleet en wij gaan ervan uit dat hij niet radicaal genoeg is. Er zijn inderdaad twee werelden, de werkelijke wereld waarin alles is zoals het is en de wereld zoals mensen die, gefilterd door hun eigen paradigma waarnemen. Baudrillard is kennelijk vergeten dat hij, toen hij nog een klein jongetje was, hij slechts in één wereld leefde en dat er toen voor hem slechts één werkelijkheid bestond. Geen toekomst, noch verleden hinderde hem en hij leefde toen in een eeuwig nu. Maar zijn ouders, geplugged in de Matrix, dat ingewikkelde systeem van tradities, regels, moraal, onuitgesproken codes, gewoonten, geconstrueerd en gerechtvaardigd door wetenschappelijke theorieën en religieuze systemen, (de Duitsers noemen het de Zeitgeist) verbrak zijn zelfbeeld en zijn beeld van de werkelijkheid. Ouders offeren hun kinderen aan de Matrix door hun hoofden te vullen met die dingen die hen gedweeë en kritiekloze consumenten maken en goedgelovige verafgoders van een zelf-gecreëerde wereld. Alleen gespleten mensen passen in een gespleten wereld. En het is geen existentiële melancholie maar een heimwee naar het verloren paradijs die hen lastig valt. Plato's Allegorie van de Grot laat de wijze zien waarop mensen aan de rotswand geketend zijn en zij zijn er van overtuigd dat ze de ware wereld zien. De mythe verhaalt verder hoe moeilijk het is om de grot en de kudde te verlaten en hoe gevaarlijk het is om te wagen de geketenden te bevrijden. Je moet je inderdaad eerst realiseren dat je in een droomwereld leeft, in een gefragmenteerde wereld zonder samenhang. In 1964 schreef Herbert Marcuse in "One dimensional Man": Iedere bevrijding steunt op het zich bewust zijn van slavernij. Precies zoals Morpheus Neo er, tot diens verbijstering, op wijst dat hij een slaaf is. Dus je moet je er eerst van bewust worden dat je in de Matrix geplugged bent, waardoor je net als Paulus doet wat je niet wilt doen en niet doet wat je eigenlijk zou moeten doen. In zijn tijd noemde Sigmund Freud de Matrix nog het Super-Ego, als een grootste gemene deler of resultante van al die individuele ego's en wederzijds houden zij elkaar in stand. Gevangen in hun kooi, vastgeketend aan de Matrix, praten mensen over vrijheid en zij geloven het ook nog en ze noemen het zelfs vrijheid in gebondenheid. Het is gevaarlijk om de kooi te verlaten of om te proberen jezelf te ontkoppelen van de Matrix, want de meeste mensen die proberen te ontsnappen worden opgepakt door de Agents en in psychiatrische inrichtingen opgesloten en opnieuw vastgeketend aan de wand, opnieuw aangepast door de psychiaters en therapeuten aan de maatschappij. Een gigantische "gezondheids"-industrie is nodig om de symptomen van alle slachtoffers van de Matrix te bestrijden en uiteindelijk zijn er alleen maar verliezers. Een heel enkele keer ontsnapt er iemand en weet aan zijn achtervolgers te ontkomen en eenmaal buiten aanschouwt hij het Licht en de werkelijkheid en de geketenden noemen hem dan een mysticus en zij houden van de prachtige woorden en gedichten, waarin zij van die andere wereld verhalen. Dat is de manier waarop de ingeplugden hen onschadelijk maken en de mystici, in hun ijdelheid, zichzelf onschadelijk laten maken en uiteindelijk allemaal de mist in gaan. Dus het is niet genoeg om te ontsnappen, want je zult je uit mededogen met de achtergeblevenen geroepen voelen om terug te gaan en de geketenden te verlossen. Pas na je terugkeer zie je de Matrix in zijn gruwelijke, allesomvattende en allesbesturende almacht. Je moet dus eerst uit het systeem stappen om het systeem te kunnen beschrijven, want zolang je zelf een deel van het systeem bent, is je beschrijving van het systeem niet objectief. Pas dan begint je taak om de Matrix te ontcijferen en te decoderen en dat is een gigantische klus. Na onze ontsnapping hebben we meer dan twintig jaar gepuzzeld om de sleutel te construeren om de Matrix te decoderen en we hebben ervaren dat mensen nauwelijks bereid zijn om zichzelf te ontkoppelen, maar dat ze alleen maar doodsbang zijn voor het leven. We hebben de Matrix in kaart gebracht maar al die jaren konden we de juiste vorm niet vinden en we beseften dat we geen enkele fout mochten maken. We ontdekten dat de codeertaal volledig gebaseerd is op en doordrongen is van het Judeo-christelijke gedachtengoed en dat dit het cement vormt van de Kolos op Lemen Voeten. En we hadden begrepen dat we de vijand met zijn eigen wapens moesten verslaan. Ongeveer drie jaar geleden zagen we dat we daarom de metafoor van het Evangelie van Thomas moesten gebruiken en dus schreven we de Verklaringen van de Geheime Woorden. Per slot van rekening zagen de mensen die ooit de figuur van "Jezus" creëerden om hun ontsnappings-handleiding aan op te hangen, hetzelfde wat wij zien en ervoeren de wereld zoals wij de wereld ervaren. We beseffen hoe gevaarlijk onze schrijfsels zijn en daarom zijn wij volstrekt anoniem, voorzichtig als slangen en argeloos als duiven. Voor ons is iedereen een potentiële Agent, omdat wij zien dat zij nog met de Matrix verbonden zijn en wij weten nooit of zij zullen kiezen voor de vrijheid en het leven of voor de Matrix en de dood. We weten zelfs niet of er geen Cypher onder ons is.

Wij beseffen dat het voor de meeste mensen heel schokkend is zoals wij het leven zien en wij voelen ons verantwoordelijk voor datgene wat wij bij de lezers losmaken. Voor ons is het Evangelie van Thomas een absoluut revolutionaire en anarchistische boodschap en zoals het toen ook heette, een vervulling van de profeten en zelfs radicaler dan de Taoïsten en Boeddha. Maar je moet je realiseren dat taal een onbeholpen en verraderlijk medium is en dat de kopiisten en vertalers de hele geschiedenis door, de boodschap hebben gecorrumpeerd en aangepast, waardoor het onder de bijna allesverhullende stoflaag der eeuwen is bedekt. "En God zag, dat het goed was", kun je lezen in Genesis en dat betekent heel eenvoudig dat de schepping volmaakt is en de mens het als zodanig kan zien of in zijn hoogmoed kan proberen om de schepping te verbeteren. Elk ingrijpen van de mens in de wereld, of het nu constructief of destructief is, is arbeid. Dus arbeid is altijd en hoe dan ook een verstoring van het evenwicht in de natuur en tussen mens en de natuur. Rust is de toestand van vrede tussen mens en natuur. Voor kleine kinderen is het iedere dag Sabbath, maar voor volwassenen zijn er zes dagen om om de wereld, henzelf, hun kinderen en hun medemensen te verstoren en de zevende dag proberen ze het leven te spelen dat ze eigenlijk zouden moeten leven. Sabbath symboliseert de toestand van eenheid van mens en natuur en tussen mens en mens en daarom is het de anticipatie en het uitzicht op de messianistische tijd, de tijd van de eeuwige Sabbath. Werken en leven zijn onverenigbaar en voor de wijzen, gedurende de hele mensengeschiedenis, is werken altijd voor de dwazen geweest. Als je jezelf afvraagt wat je drijfveren om te werken zijn, moet je tot de conclusie komen dat je geïnfecteerd bent door de maatschappij, door regels en door door mensen gemaakte wetten en tradities en moet je eerst beseffen dat alle mensen slaven zijn, voordat je de noodzaak zult voelen om jezelf te bevrijden van dat juk. In de Matrix zegt Morpheus tegen Neo: "Je bent een slaaf en je beseft het niet" en Neo raakt volledig van slag als hij dat hoort. Noch het leven noch de natuur bepaalt dat mensen moeten werken, maar wij houden elkaar allemaal aan het werk door onze valse behoeftes en het is volslagen krankzinnig dat deze maatschappij alleen in stand gehouden kan worden door onvrede en de drang om te consumeren. Dus moet je kiezen om mee te spelen in deze onrechtvaardige maatschappij of voor een rechtvaardige en als je dat laatste doet, zul je een vreemde in deze wereld worden. Maar als we dat met zijn allen doen zal er een andere wereld komen. De keuze is aan jou en realiseer je dat er zovelen hunkeren naar een andere wereld en aan deze maatschappij willen ontsnappen. De maatschappij is rot en de tijd is rijp.

Toen je nog een kleine baby was, bestond er geen verdeeldheid in jou en had je in je hoofd nog geen idee dat je je moest gedragen zoals anderen dat van je verwachtten. Het enige fysiologische verschil tussen meisjes- en jongensbaby's is een ander evenwicht tussen het testosteron en oestrogeen, dat het fysieke geslachtsverschil teweegbrengt. Maar alle kinderen groeien op in de baarmoeder van een verstoorde moeder, waardoor het hormonale evenwicht van baby's al in de zwangerschap verstoord wordt. De medische wetenschap zelf heeft voldoende feiten aangeleverd om dat vast te stellen. Zoals je weet beschikt de mens over twee zenuw-systemen, het parasympatische en het sympathische systeem. Het parasympathische is het autonome systeem, de vredebewaarder en de instandhouder van het volmaakte evenwicht. Het sympathische systeem is de verstoorder, opgejaagd door de wil en angst, en door alle andere emoties die daardoor opgeroepen worden. De verbinding tussen die twee ligt in het lymbisch systeem, waarin alle emoties rond woelen. Wanneer er een prikkeling van het sympathisch systeem plaats vindt, verandert de rust in onrust, het lymbisch systeem wordt geactiveerd, het parasympathisch wordt geactiveerd en vervolgens, omdat alles met alles samenhangt, raken de hormonale evenwichten uit balans. In die onbalans groeit de foetus op en het is haast onbegrijpelijk dat er desondanks zoveel ogenschijnlijk gezonde baby's geboren worden. Dus wat wij mannelijk en vrouwelijk noemen zijn culturele artefacten. In wezen is angst de basis van alle emoties en elke angst roept de "fright, flight en fight" reactie op. Elk dier dat zich bedreigd voelt maakt zich op voor de vlucht of het gevecht, gaat dan inderdaad op de vlucht of het gevecht aan en als het gevaar geweken is, treedt de rust en het oorspronkelijke evenwicht weer in. Behalve de mens. Hij heeft geleerd om zich te beheersen, zijn angsten weg te rationaliseren, zich flink te houden, zich niet te laten gaan, mooi weer te spelen, te doen alsof er niets aan de hand is, met alle rampzalige gevolgen van dien. Vluchten kan toch niet meer, denken ze. Alleen in een volmaakte rust, als je hoofd leeg is, verstoort het sympathische systeem het evenwicht niet. Dus er zijn geen valkuilen in onze fysiologie, maar alleen in onze hoofden.

Het geslachtsverschil is inderdaad niet aangeleerd en dat heb ik ook niet geschreven. Wat aangeleerd is zijn de rolpatronen, wat in elke cultuur normaal en abnormaal is, wat wenselijk en onwenselijk, mannelijk en vrouwelijk gedrag is, wat je moet denken, hoe je je moet kleden, je haardracht en je versierselen. Het is fascinerend om te zien hoe er in elk paar een extraverte en een introverte is, een doener en een denker, een intuïtieve en een rationele, een warme en een kouwe, een gestructureerde en een chaoot, een nuchtere en een romantische, een dominante en een afhankelijke, een nette en een slordige, een sterke en een zwakke, een prater en een zwijger, een praktische en een onpraktische, met andere woorden een helft die het contact met de buitenwereld onderhoudt en structureert en de andere helft die het contact met de binnenwereld onderhoudt. Je kunt ze herkennen aan de manier waarop ze hun buitenwereld organiseren. Degene met een chaotische binnenwereld, de rationele, heeft behoefte aan een gestructureerde buitenwereld, een keurig opgeruimd huis en bureau. Degene met een geordende binnenwereld kan gelukkig leven in een rotzooi. Dat is de reden waarom stellen altijd complementair zijn, want zij hebben elkaar nodig om te overleven in deze gespleten wereld, maar ze moeten altijd compromissen sluiten, met zichzelf en de ander en elk compromis compromitteert. De Duitse romanticus, E.T.A. Hoffman schreef:

Mensen zoeken ontspanning als ze zich gespannen voelen en een zekere mate van spanning is een vereiste om creatief en productief te zijn. De hoeveelheid spanning is de mate van het verschil tussen binnen- en buitenkant. Hoe groter de kloof tussen binnen en buiten, hoe groter de spanning en als je die spanning niet productief maakt moet die ergens anders in gaan zitten, in een verhoogde spierspanning of een hoge bloeddruk, bijvoorbeeld. Bij een te hoge bloeddruk meet je dus het spanningsverschil tussen binnen- en buitenkant. Dus de hoogte van de bloeddruk is de maat van de onechtheid. Die hele ontspannings-industrie, de vakanties (van vacare=leegmaken) heeft de maatschappij nodig om het mensen vol te laten houden. Gelukkige en ontspannen mensen zijn noch creatief, noch productief, hebben geen behoefte aan ontspanning omdat ze dat gewoon zijn en derhalve een bedreiging voor deze productiemaatschappij. Dat is een van de redenen dat de gevestigde orde zo bang is voor tevreden marihuana-rokers. Kunst is kunstmatig en onecht en de kunstenaar gaat van het ijdele standpunt uit dat hij aan de schepping iets toe kan voegen. Hij geeft geen beeld van de werkelijkheid, maar hij heeft een paradigma of gekleurde brilleglazen nodig om zijn eigen uitdrukking te geven van de werkelijkheid en daarmee toont hij zijn eigen vervreemding. Litteratuur is het debat tussen het ego en het zelf en uit dat debat komt de poëzie voort. De menselijke tweespalt is dus een voorwaarde voor poëzie. Dichters zitten verlangend voor de open deur en beschrijven in mooie woorden hun ellende of hun hunkering naar het paradijs. Al die 600 miljoen hongerenden en nog veel meer armen in de hele wereld die vechten om te overleven hebben geen tijd om dit soort merkwaardigheden te produceren en hun ellende is de ander kant van onze medaille.

Het Laatste Oordeel is niet een dag, maar een rechtbank die doorlopend zitting houdt (herinner je je nog het alziende oog?), schreef Franz Kafka, en het einde der tijden, de Laatste Dag, is de dag dat je de apatheia bereikt, het Koninkrijk ingaat en het eeuwige leven, in het eeuwige nu. Want verleden en toekomst verhullen God voor ons aangezicht. Dus iemand leeft het eeuwige leven als hij leeft in het eeuwige heden.

Als je fluit speelt beantwoord je niet aan een interne bron, maar aan een geïnternaliseerd programma, net als een pianola. Zoals bij elk kunstje moet je eerst wat techniekjes en voldoende software, zoals een robot,  verwerven, om te reproduceren wat anderen voor je bedacht hebben. Het enige verschil tussen een pianola en een persoon is dat de laatste fouten kan maken en wat van zijn emoties in de uitvoering kan stoppen. Zelfs als je improviseert gebruik je aangeleerde technieken om je emoties uit te drukken. De vraag blijft waarom je zo nodig fluit moet spelen en ik denk dat je gelijk hebt als je zegt dat mensen vluchten in activiteiten om de chaos in hun hoofden te ontvluchten. Ze zijn bevreesd voor de stilte en zijn altijd op de vlucht voor zichzelf, bang als ze zijn om zichzelf (hun Zelf)  tegen te komen, de Waarom-vrager. Daarom verbreken zij de stilte met muziek, TV, en vluchten in hun werk, leuke dingen doen, lezen, studeren en zelfs in hun vakanties kijken zij uit naar de menigte en als ze alleen zijn worden ze gek van zichzelf. Ze zoeken vergetelheid in drank en drugs om aan zichzelf te ontsnappen of om hun geweten het stilzwijgen op te leggen, wat in wezen op hetzelfde neerkomt. Je kunt het beter verdringing in plaats van onwetendheid noemen. Maar ooit zul je jezelf tegenkomen, al is dat in deze maatschappij voor de meeste mensen pas op hun sterfbed.

Aanvankelijk was ik verbaasd om te horen dat in deze groep iedereen zijn eigen waarheid heeft en nu begrijp ik dat iedereen ook zijn eigen geweten heeft. In de hele Bijbel wordt nergens het begrip geweten vermeld totdat het warhoofd Paulus het uitvond. Dus er zijn twee mogelijkheden. Of vóór Paulus hadden de mensen geen geweten, of het had een andere naam. Zou het niet mogelijk zijn dat zij het de Logos noemden of de Zoon van God, die in ons allen woont? En dat de mensen de Zoon van God gekruisigd hielden door hun eigen wil, zodat ze niet naar hem konden luisteren? Veel later introduceerde Freud het Super-Ego, wat een product van de Tijdgeest is en is samengesteld uit de regels en de moraal van de maatschappij, wetten van mensen, die we moeten internaliseren om ons aan te passen aan de maatschappij en die zo de interne Big Brother wordt, die ons in de gaten houdt. Haal je die twee niet door elkaar? Zou het niet zo zijn dat je moet kiezen tussen leven, luisterend naar je Big Brother, of naar je geweten of zoals ze dat ooit noemden: de wil van God? Ik besef dat dit ook allemaal constructies zijn en begrippen, maar ik denk dat je woorden moet gebruiken om ze overbodig te maken.

In mijn inleidende brief heb ik jullie verteld dat mijn bedoeling was om uit te leggen wat er in Holland gaande is met betrekking tot het Evangelie van Thomas en inmiddels heb ik begrepen dat het erg verschilt van de ingewikkelde en intellectuele manier waarop jullie er mee omgaan. Voor ons zijn de logia bakens geweest op onze weg en we hebben ze niet bestudeerd maar we hebben ze gebruikt op onze weg naar zelfkennis. We hebben ervaren dat je de logia, om Wittgenstein te parafraseren, moet overwinnen om de wereld helder te zien. (Hij moet om zo te zeggen de ladder omvergooien na erop geklommen te zijn) of zoals de mysticus Hans Denck ooit zo fraai verwoordde:

Ongeveer drie jaar geleden verscheen uit het niets een zeer ongewone versie van het Evangelie van Thomas, geschreven door een onbekende schrijver, met een verontrustende verklaring van de geheime woorden, consistent en compromisloos. Het lijkt alsof de schrijver de boodschap van het Evangelie van Thomas, heeft teruggebracht tot zijn originele en revolutionaire en anarchistische bedoeling en dus tot een eenvoudige route tot verlichting. Inmiddels zijn er diverse geheime groepen en ik ben een lid van een daarvan en wij discussieren erover en proberen zo eerlijk mogelijk naar de bedoeling van de verklaringen te leven en het heeft ons leven radicaal veranderd. Vaak kunnen we nauwelijks meer begrijpen dat mensen niet zien wat wij zien en dat we eerder ook zo blind en doof geweest zijn, terwijl het allemaal zo voor de hand lag. We zijn heel voorzichtig want we merken hoe bedreigend het voor de meeste mensen en de gevestigde orde is.

Het lijkt me heel gevaarlijk en merkwaardig om de verantwoordelijkheid voor je eigen leven en gezondheid over te dragen aan iemand anders. In de Isha Upanishad kun je lezen:

Mensen willen bedrogen worden, omdat ze de waarheid niet willen horen, maar alleen hun eigen gelijk zoeken en daarom horen zij slechts de argumenten die hun "eigen" mening bevestigen. Als mensen, die zichzelf patiënt noemen, bij de dokter komen vertellen ze altijd maar de helft van het verhaal en dokters hebben geleerd om patiënten te negeren als zij pogen de andere helft te vertellen, want daar kunnen ze niks mee. Patiënten kunnen precies aanwijzen waar het pijn doet, en met hun ingewikkelde pijntheorieën kunnen de dokters de oorzaak verklaren, maar dokters hebben afgeleerd dat patiënten lijden omdat het leven dat ze leiden pijn doet en zo leiden de blinden de blinden en vallen ze beiden in de put. Het is altijd fascinerend als je mensen vraagt hun pijn in beelden te beschrijven: het is alsof er prikkeldraad om mijn borst zit, het is alsof iemand een mes in mijn buik steekt, het is alsof mijn hoofd in de bankschroef zit, en nog veel meer prachtige beelden en elke keer verschijnt voor mijn geestesoog die prachtige schildering van de hel van Hiëronimus Bosch. En zo vertellen mensen altijd onbewust wat ze eigenlijk niet willen vertellen.

Elke cultuur is gebaseerd op macht van de een over de ander en het smeermiddel is de leugen, bedrog en zelfbedrog. Divide et impera en geef het volk brood en spelen. Wij leven allemaal in een maatschappij, waarin men oorlog vrede noemt, slavernij vrijheid en waarin onwetendheid kracht is. Er zijn altijd mensen die bepalen hoe anderen dienen te leven en dus zijn er altijd mensen die geloven dat een ander weet hoe hij moet leven en het resultaat is deze maatschappij waar wij met z'n allen het hoofd boven water moeten zien te houden. Het is tragisch dat wij allemaal geleerd hebben dat dat allemaal normaal is en dat wij ons daar niet van los kunnen maken, zoals een dier, geboren in een kooi, zal sterven als je hem in vrijheid stelt. Door de tijden heen zijn er altijd mensen geweest, die twijfelden over wat normaal was, wat menselijk was en wat geconditioneerd door de cultuur, wat natuur en wat opvoeding was en wat het zelf en wat het ego was. En altijd hebben de hielenlikkers van het altijd anti-revolutionaire establishment gewonnen. Onze geschiedenis is de geschiedenis van de overwinnaars en van de macht, de geschiedenis van de leisure class en de vrijgestelden, de geschiedenis van de buitenkant ondersteund door de theorieën van de slaafse denkers of in ieder geval dat gedeelte van hun theorieën dat de establishment kon gebruiken om zichzelf te rechtvaardigen. Al die anderen zijn verketterd, verbannen, genegeerd, belachelijk gemaakt of vermoord en de meeste van hen zijn uiteindelijk in de steek gelaten en vergeten en teleurgesteld  van het toneel verdwenen, na een verloren gevecht gestreden te hebben. Zoals in de Wijsheid van Salomo (Apocryph, want de kerk kon het niet voor zijn eigenbelang gebruiken) staat geschreven:

Ben jij je lichaam? En wie is die "Ik" die jouw lichaam gebruikt? Is die "Ik" de eigenaar van dat lichaam? Descartes bedacht het "Cogito ergo sum" en hij bedoelde dat er een "Ik" moest zijn, dat dacht. Maar dat betekent dat toen je nog en klein kind was en niet dacht er dus ook geen "Ik" was. Of je was dus incompleet geboren, of het "Ik" is iets verworvens, zoals kleren of een bril. Voor een beter begrip lijkt het eenvoudiger om het "Ik" gelijk te stellen met het Ego. De ketterse anti-psychiater Ronald Laing schreef lang geleden:

Het Evangelie van Thomas lijkt voor de mensen in deze wereld, ofschoon het ooit geschreven is in een primitieve cultuur voor ongeletterde en eenvoudige mensen, een moeilijk en mysterieus geschrift. Dus je hebt een gouden sleutel nodig om de geheime woorden te ontcijferen. Zoals Ludwig Wittgenstein schreef:

Onze versie van het Evangelie van Thomas is niet beter of slechter maar alleen totaal anders. Er zijn net zoveel interpretaties als dat er mensen zijn, want iedereen kijkt door zijn eigen gekleurde glazen en worstelt niet om de waarheid te kennen, maar om zijn eigen gelijk te krijgen. Een boodschap is niet goed of slecht maar het werkt of het werkt niet en wij ervaren dat het werkt. De meesten uit onze groep werken in de gezondheidszorg, artsen, psychologen en andere hulpverleners en met mededogen en liefde proberen we heel voorzichtig mensen te laten zien wat wij zien.

In de twintiger jaren van de 20e eeuw publiceerde W.B.Cannon een revolutionair boek: "De wijsheid van het menselijk lichaam" en werd daarmee een van de grondleggers van de psychosomatiek. Descartes verdeelde de mens in een lichaam (res extensa)  en ziel (res cogitans) en geloofde dat die door middel van de epiphyse, de missing link,  met elkaar in contact stonden. De la Mettrie schreef "L 'homme machine" en zo werd de voorstelling van de mens steeds meer mechanisch en emoties werden een product van de hersenen. Cannon toonde aan dat er emotionele, vegetatieve en hormonale reacties worden opgeroepen door prikkels vanuit de buitenwereld en liet de manier zien waarop zij effect hadden op de thalamus. Later toonden anderen aan dat chronische emotionele stimuli eerst een functionele verstoring en tenslotte een organische ziekte konden veroorzaken. Weer later bouwde Hans Selye de poging uit door zijn theorie van de stress (van distringere = uiteenscheuren) en introduceerde het idee van aanpassings-mechanismen die hun doel voorbijschoten en zo leidden tot aanpassings-ziekten en dat die orgaan-specifiek waren. Dus als je je emoties beheerst en onderdrukt, omdat we in een beschaafde maatschappij leven waarin niemand zegt wat hij denkt, spreekt je lichaam en laat zien wat jij verbergt. Als je bijvoorbeeld je woede inslikt, kun je een maagzweer krijgen, als je je woede uit kan de ander een maagzweer krijgen, want er is altijd een winnaar en een verliezer. Maar wat is er met deze inzichten gebeurd? Wetenschappers die geloven dat meten weten is, wisten niet wat ze aan moesten met de niet meetbare emoties en kwamen tot de conclusie dat wat je niet meten kunt wetenschappelijk niet bestaat, zoals het leven zelf. Verder kun je geen geld verdienen als je mensen duidelijk maakt dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun ziek zijn. Daarom zitten we opgezadeld met een geneeskunde die slechts symptomen bestrijdt van een mislukte aanpassing aan de maatschappij, die mensen zelf gecreëerd hebben.